De Tijdverdrijver

Met een enkele zucht wind zijn we de tijdlijn overgestoken. Door een onzichtbare lijn zijn we van UTC +11 naar UTC – 12 gegaan en hebben we dus een hele dag overgeslagen. Zondag 18 juni 2023 komt dus niet in ons logboek voor terwijl we van Cook naar Samoa zeilen. We discussiëren al weken over de tijdzone, naar ons idee klopt de lokale tijd op de Cookeilanden niet met onze biologische klok. We worden pas rond 7.30 uur wakker, terwijl de zon ons normaal gesproken al lang en breed uit bed fikt. Nu zijn we dus officieel over de andere kant van de wereld. Toch zijn we de 180 graden lijn nog niet gepasseerd. Samoa heeft deze digitaal opgeschoven om makkelijker zaken te doen met Fiji, Nieuw-Zeeland en Australië. Voor ons komt het eigenlijk ook wel goed uit, want als we op een zondag aan zouden komen, konden we nog niet inklaren. Toeval hoor, want op een meerdaagse oversteek weet je nooit helemaal zeker op welke dag je precies aankomt. Hoe komen we al die uren op zee door? Vijf manieren van tijd verdrijven.

Tijdverdrijver 1: Ditjes, datjes en dutjes
Tijdens het zeilen beweegt werkelijk alles en daardoor gaan er ook dingen kapot. We controleren dus continu de noodzakelijke onderdelen, zoals tuig en beslag. Soms moet er wat strakker of losser gezet worden of zelfs uit voorzorg vervangen. Wanneer de zee rustig is en we ons allebei lekker genoeg voelen, doen we ook extra klusjes. Van kleding herstellen en canvas repareren tot iets poetsen of beter indelen.

De vislijn staat overdag bijna altijd uit. Let wel: we moeten ook in staat zijn om de vis binnen te halen. Het is dus niet handig om deze klakkeloos te slepen, terwijl we de nacht ingaan, wanneer de zee ruiger is, er slecht weer op komst is of wanneer we ons katterig voelen. En uiteraard de huishoudelijke taakjes niet te vergeten. Bijvoorbeeld het jongleren met kopjes tijdens een afwasje, terwijl je zelf in een wastobbe staat, is soms ook een hele klus. En tussen al die ditjes en datjes, doen we ook veel dutjes. Want er is een wachtschema en die gaat 24/7 door.

Met het ritme van de oceaan meebewegen voorkomt zeeziekte

Tijdverdrijver 2: Wachtschema
Een wachtschema, serieus? Jawel, maar ook niet helemaal. In het begin van onze reis deden we heel braaf 3 uur op, 3 uur af. Vooral tijdens de nacht. Maar het is echt vreselijk om wakker geschud te worden, wanneer je éindelijk in de remslaap ligt en dan vervolgens als een zombie buiten in de regen moet staan. Sinds de Pacific oversteek hebben we dit schema wat laten varen en gaat het meer organisch. Heel simpel: wanneer het kan en je bent moe, dan ga je slapen. En wanneer je voelt dat je de wacht langer kunt houden, dan slaap je later wat langer. En tijdens onze wachtjes dommelen we ook weleens, dan zetten we een wekkertje om ieder half uur de positie en omgeving te controleren.

Overdag is het ook handig om een soort van wachtschema aan te houden, zodat het duidelijk is wie oplet (zie tijdverdrijver 5) en wie iets voor zichzelf kan doen (zie tijdverdrijver 4). Iedere drie uur vullen we het logboek in met daarin de positie, snelheid, condities, etc. Dit is een fijn ritueel om de dag en nacht te breken. Vaak plan ik er ook een snack- of drinkmoment omheen, om de tijd te rekken en om ergens naar uit te kijken. Zo hebben we een ochtend ritueel met eerst verse koffie en daarna ontbijt. Tegelijkertijd gaat het niet (zie tijdverdrijver 3). Het avondritueel is onze favoriet. Eerst lekker douchen op dek en daarna met een pot thee en pak koekjes samen naar de zonsondergang kijken. En herhaal.

Overdag dutjes doen of een podcast luisteren 

Tijdverdrijver 3: Natjes en droogjes
Lekker eten is goed voor de moraal aan boord. Maar soms ook een enorme uitdaging. De eerste paar dagen op zee moet vooral ik voorzichtig zijn om niet zeeziek te worden. Vooraf bereid ik een paar simpele dingen voor, zoals een pastasalade, die je ook koud kunt eten. En ik zet een aantal blikken klaar die in een handomdraai op te warmen zijn. Het liefst eten we zoveel mogelijk uit onze “voertroggen”, deze plastic bakken zijn ideaal doordat ze afsluitbaar zijn (snel op te bergen als het ruiger wordt of wanneer we een deel voor de nacht willen bewaren), een handvat hebben (betere grip) en dieper zijn dan een normaal kommetje (minder kans op knoeien). Maaltijden die je zo naar binnen kunt lepelen zijn sowieso aan te raden: pasta, linzen, couscous en natuurlijk de befaamde instant noodles. Alles een beetje opleuken naar eigen smaak is aan te raden.

Ook grappig om te realiseren dat natjes en droogjes vrijwel nooit samen gaan. Drinken is een werkwoord. Wanneer je de zes hele stappen naar buiten wederom niet zonder knoeien af weet te leggen, voel je je net een gefrustreerde peuter die de motoriek nog niet onder controle heeft. “Ben je klaar voor koffie, lief?” vraag ik voortaan. Dan pas schenk ik in, boven de gootsteen of een pan op het fornuis, waarna ik Niels beide bekers een voor een aangeef. Vervolgens neem ik ook plaats. En dan pas kunnen we drinken. Totdat beide bekers helemaal leeg zijn. Overigens, om zeeziekte te voorkomen, drinken en eten we de eerste dagen wat neutraler. Beter even geen koffie, pittig eten of zoetigheid. Maar water, crackers en lichte maaltijden, zolang als nodig.

Onze favoriete voertroggen; vanuit gootsteen of op wiebelfornuis en handig om aan te geven

Tijdverdrijver 4: Zien, horen, zwijgen
De leukste tijdverdrijvers zijn degene waar je anders de tijd niet voor neemt. Het lezen van een boek – en deze ook werkelijk uitleest! Het luisteren van een podcast is ook een favoriet, omdat je dan gewoon om je heen kunt blijven kijken. Daardoor is dit ook een goed medium voor de eerste dagen, wanneer zeeziekte nog op de loer ligt. In dat kader is het bestuderen van golven, het volgen van wolken en het staren naar sterren ook een hele fijne – en praktisch ook (zie tijdverdrijver 5). Af en toe kijken we ook om de beurt een filmpje op de laptop binnen, lezen we ons nog eens in over de nieuwe bestemming of schrijf ik een nieuwe flessenpost.

Samen kletsen doen we ook veel. We reflecteren over de bestemmingen en gebeurtenissen die in ons kielzog liggen en fantaseren over hetgeen dat nog voor de boeg ligt. Van dagdromen tot toekomstdromen, alles komt voorbij en alles is goed. Ook zwijgen. Je gewoon met het ritme van de golven mee laten bewegen. Even geen social media is ook een verademing. Een update via de satelliettelefoon met andere Tijdverdrijvers is een welkome onderbreking. Dat voelt ouderwets en modern tegelijkertijd.

Staren naar sterren op een onbewoond eiland zonder internet ©Afrikii

Tijdverdrijver 5: Zeilen, zeilen, zeilen
Het klinkt logisch maar zeilen is de belangrijkste tijdverdrijver. Dagenlang actief blijven zeilen verleer je gauw zodra de zeilen eenmaal gehesen zijn, de windvaanstuurinrichting aan het roer staat en er verder niets om je heen is dan blauw. Dit terwijl er in de Tijdverdrijver allerlei afleiding binnen handbereik is. Maar als we niet actief zeilen, zijn we zomaar uren of dagen langer op zee. En dan heb je onnodig extra tijd om te verdrijven.

Vormen van actief zeilen: op de koers blijven letten, de zeilen trimmen, de omgeving in de gaten houden (van scheepsverkeer tot veranderlijke condities), de golfpatronen en wolkenontwikkeling bestuderen (zijn de sterren ‘s nachts zichtbaar, verklikt de maan enige squall vorming, draait de wind ineens, verandert de stroming?), nieuwe weerkaarten voor de komende uren interpreteren, enzovoort. En op al die variabele de koers aan blijven passen om zo veilig en comfortabel op een nieuwe bestemming aan te komen.

Een regenboog verklapt uiteraard regen 

Hier en nu
Op zee voelt tijd anders dan we gewend zijn. We zijn heel bewust van waar we zijn en wat we doen. We reizen traag, dat is het vooral denk ik, maar zonder dat we ons vervelen. We zitten namelijk in onze eigen Tijdverdrijver. En daarbij staan onze zintuigen op scherp. Ieder afwijkend geluidje of veranderlijk beeld kan gevaar betekenen. Alles doet er toe. Tussendoor proberen we ons ook te ontspannen en dat gaat met de jaren makkelijker. Hoe onstuimiger de zeestaat, des te ongemakkelijker het dagelijks leven aan boord wordt. Toch lijken we ons comfortabel te voelen is dit discomfort. Want daardoor voelen we ons meer in het hier en nu leven. En als we dan land in zicht krijgen waarderen we des te meer dat we er met eigen middelen heen zijn gereisd. Traag, maar door de tijdlijn te passeren dit keer net iets sneller.