Mijlpaal Panamakanaal  

“Weet je waar ik het meest zenuwachtig over ben?”. Niels kijkt me nieuwsgierig aan. “Niet zozeer de sluizen, maar zes mensen aan boord. Hoe doen we dat met slapen, eten en toiletteren…”. Hij knikt. “Ja, vóóral als de Pilot naar het toilet moet. Wat als hij ontdekt dat we helemaal geen vuilwatertank hebben”. En zo zijn er nog 101 dingen die mis kunnen gaan. Geruchten stuiteren over de steigers van Shelter Bay Marina, waar we nu al een kleine week liggen. Van boetes omdat het eten niet lekker is tot een u-turn maken vanwege een te langzame motor. We dachten even te gaan kijken hoe het is z´n werk gaat en dan misschien nog naar een paar weken aan de Atlantische zijde te verblijven, maar ons kennende gaan we meteen in standje turbo als we de kans schoon zien. Binnen een paar dagen is Black Moon ´gemeten´, nu nog een paar dagen verder zijn we al aan de beurt voor dé transit en weer een paar dagen later varen we ineens op de Stille Oceaan! 

“Did you practiced, before it´s your turn?”, vraagt mijn Amerikaanse buurvrouw. We zitten aan een lange tafel in Shelter Bay Marina bij Colón. Niet in het restaurant, maar in de Palape: een vrije ruimte waar cruisers kunnen ´recreëren´, er wordt dus veelvuldig gebruik van gemaakt. Een BBQ hier, een Potluck daar. Allerlei nationaliteiten door elkaar. Supergezellig en vooral interessant, want vrijwel iedereen staat aan de vooravond van de transit. Dat schept een band. Nu wil het zo zijn dat merendeel van de cruisers nog nóóit door een sluis hebben gevaren. Dit had ik me nog niet gerealiseerd, want voor ons Dutchies is een sluis een soort van normaal. “Heb je een openingetje voor me?”, vraag je dan aan de sluismeester.

^De ´meting´ bleek vooral een papierwinkel; zelfs het toilet werd niet gecontroleerd

Hoger niveau
Niels ging in z´n jeugd al zelfstandig met zijn rubberbootje door de Wilhelminasluis van Andel; even een broodje gezond halen in Woudrichem. Alsof ze dat thuis in Heusden niet hebben. Het ging natuurlijk niet zozeer om de beloning, het zijn al de mijlpalen daartussenin en verder. En deze mijlpalen gaan nu naar hoger niveau. In meerder opzichten. Een waterniveauverschil van 30 meter, waarbij zelfs zes volwassenen aan boord wordt vereist. Zelf vinden we het schutten niet zo spannend – vooral heel erg gaaf – maar er zijn veel cruisers die een keer willen oefenen en daar maken wij graag gebruik van. Er zijn zelfs toeristen en backpackers die zich als vrijwilliger aanbieden; voor de ervaring of hun bucket list. En als je niet genoeg bemanning hebt, moet je zogeheten ´line handlers´ inhuren. Dit zijn dan ervaren Panamezen die, zo wordt gezegd, gerust buiten op dek overnachten. Gelukkig is onze crew al gauw compleet!

^Crew Black Moon versterkt met Katie uit Amerika (SV Searcher) en Marie uit Frankrijk & Yalçin uit Turkije (SV Tire Bouchon)

Ciao, Atlantische Oceaan
Met vijf mensen aan boord gepropt en een nog na smeulende creditcard op zak varen we om 13.00 ´s middags uit. “See you on the other side”, roepen we naar elkaar. Vlak na de haveningang moeten we het anker uitgooien, wachtend op het zesde bemanningslid: de Maritime Advisor, die met een pilotboat naar Black Moon wordt gebracht. Waarom dit niet in de haven kon, is mij een raadsel. Nu zit het hele dek onder de vettige bagger van het anker ophalen; lekkere start met al die mensen, fenders en lijnen aan boord. Harold, een enorme man, neemt plaats in de navigatiehoek. Hij laat zijn werkschoenen (maat 49 schat ik) aan, terwijl de rest op blote voeten over de boot wordt verdeeld. Niels achter het stuurwiel, Marie en Yalçin op het achterdek, Katie en ik op het voordek. Bij iedere line handler ligt een ruim 2 cm dikke blauwe tros van zo´n 50 meter lang. De eerste stap is een grote lus maken.

^De ingehuurde blauwe tros, voorzien van een paalsteek XXL

We naderen het eerste sluizencomplex. Aan weerszijde staan twee sluismedewerkers. Apenvuistjes maken korte loepjes in de lucht, vanuit de pols, alsof het een ´Goedendag´ is (redactie: Middeleeuws wapen). Op een afstand van zo´n twintig meter worden de vier apenvuistjes één voor één op Black Moon geworpen. Eentje ploft op de buiskap. Gelukkig zonder afdruk. De zonnepanelen hebben we bedekt met kuipkussens. Het lijntje van de apenvuist gaat door de blauwe lus met wederom een paalsteek en dan halen de sluismedewerkers de scheepslijnen naar de wal: de blauwe lus gaat om de bolder. Daar ligt ons scheepje dan, onverwachts alleen te midden van een enorme sluis. Alhoewel, veel langer en breder dan de Volkeraksluis is het nou ook weer niet. Maar wel veel hoger, heftiger en complexer. Niet alleen vanwege de procedure – iedere sluis bestaan uit drie complexen om precies te zijn. De twee grote sluisdeuren sluiten achter ons. En daarmee ook het hoofdstuk Atlanische Oceaan.

^De eerste sluis en het apenvuistje: een metaal balletje verwikkeld in touw aan een dunne lijn om ver te werpen (klik op de foto voor beter zicht) 

Aan het lijntje gehouden
Bevend en schuddend stijgen we zo´n 30 meter. De line handlers moeten beurtelings de lijnen aanhalen, weer een beetje vieren… Oplettend dat Black Moon in het midden blijft, zonder dat er vingers knel raken. Harold helpt ons waar nodig en stelt tussendoor zijn zoveelste Quiz-vraag: “Hoe vaak zijn de sluisdeuren sinds 1912 vervangen?”. “Nul keer!”, roepen we in koor. Niels staat stand-by totdat hij de tweede – en derde sluiskamer in moet varen. Dit gaat op wandelsnelheid, want de sluismedewerkers lopen met ons mee vanaf de wal – ons aan het lijntje houdend. De line handlers blijven op positie met het apenvuistje in de hand, de blauwe scheepstros op dek. Anders is het voor de sluismedewerkers te zwaar zeulen. Vrachtschepen worden overigens getrokken door een ´mule´, tegenwoordig is dat gelukkig een locomotief. Na de derde wisseltruc gaan de laatste deuren van de Gatún sluizen open en varen we in het donker het Gatún meer op. Na een uurtje leggen we Black Moon aan een enorme mooring, waar quizmaster Harold opgepikt wordt en wij overnachten.

^Overnacht aan een enorme mooring, de Maritime Advisor wordt door de Pilot Boat afgezet

Het Gatún meer
De 81 km lange zoetwatermeer, welke de Atlantische Oceaan met de Stille/Grote Oceaan verbindt, voorziet heel Panama aan drinkwater (sorry!). Het is ook een belangrijke ader voor scheepsverkeer voor over de hele wereld. Mede daarom zit er wederom een Maritime Advisor aan boord. Met de dagplanning op schoot houdt hij serieus de scheepsbewegingen in de gaten, terwijl Niels geconcentreerd van boei naar boei motort. De line handlers hebben vijf uur pauze, op eentje na: ik sta in de kombuis een warme maaltijd te bereiden. Gelukkig had ik al het een en ander voorbereid en had daarbij de pittige pindasaus (helemaal uit Suriname, voor speciale gelegenheden) al door het rijstgerecht gemengd. De hele crew vond het lekker, op de belangrijkste persoon na… Ik heb hem maar wat extra bananencake toegestopt. Gelukkig kregen we geen boete. Ook het toilet bleef onopgemerkt, doordat we de afvoerslangen hadden afgedekt.

^Gepasseerd: De Holland America Line – die vanwege onze Nederlandse vlag naar ons toeterende – en een krokodil…

Hola, Stille Oceaan
In het tweede sluizencomplex zijn we wel gaan ´raften´, dit klinkt spannender dan het is. We liggen langszij een passagiersboot, die zelf aan de sluismuur afmeert. Dus niet ´nested´ (in het midden), maar gewoon zoals wij dat in Nederland gewend zijn. We hebben dus niet veel omhanden, behalve de traktaties die we van de buurboot krijgen en de vele vragen van de Amerikaanse toeristen beantwoorden. Later stuurt één van hen ons een berichtje via Facebook: “Meeting you was the highlight of our transit”. Die moest ik even laten bezinken, want het ontroert me. Wij hebben niet zomaar als een passagier het kanaal overgestoken. We hebben niet zomaar een schip – ons eigen schip – van de ene oceaan naar de ander vervoerd. Het zijn de mijlpalen en onze dromen!

^Black Moon gespot op de webcam door thuisfront, Black Moon in de laatste sluis voordat we de Stille Oceaan op gaan!